Δεν με νοιάζει αν
θα πάρει οσκαρ, δεν με ενδιαφέρει αν και πόσες διεθνείς διακρίσεις εχει
μαζέψει.
Είχα την τύχη να
παρακολουθήσω την πιο ενδιαφέρουσα ματιά, με περίεργη και σκληρή αισθητική,
στην σύγχρονη ελληνική μικροαστική οικογένεια.
Ο Γιώργος
Λάνθιμος υπέγραψε την πιο σπουδαία ελληνική ταινία των τελευταίων ετών
αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά πως για να πεις κάτι, δεν χρειάζεται ούτε να
εχεις 10 δις δολλάρια προϋπολογισμό ( στα νεα ελληνικά το λέμε και μπατζετ ) ούτε
τα τρελά εφε, ούτε και τους σουπερ ηρωες.
Το στόρι έχει ως
εξης: Οικογένεια που εχει κλειστεί σε μια βίλα πλην του πατέρα που εργάζεται,
οι υπόλοιποι απαγορεύεται να βγουν εξω από το σπίτι. Οι γονείς μαθαίνουν στα
παιδιά λάθος λέξεις για λάθος έννοιες πχ το αιδοίο τους μαθαίνουν πως λέγεται
πληκτρολόγιο, η ζωη κυλά και ουστιαστικά είναι ζωντανοί νεκροί, μέχρι που η μια
κόρη τολμά να αποδράσει..
Δεν ξέρω που το
βρήκε το κάστ αλλά ηταν ενας και ενας. Η Μισέλ Βάλεϊ στο ρόλο της μητέρας
μοιάζει με τη Βανέσα Ρεντγκρεϊβ! Ο Χρήστος Στεγιόγλου ως πατέρας ηταν αυτός που
έπρεπε. Τον θυμάμαι και από το «όνειρο του σκύλου». Ο Χρήστος Πασσαλής ως
πιτσιρικάς φέρνει στον Ρασελ Κρόου και λίγο στην τρέλα του Πάσσαρη και η Μαίρη
Τσόνη μοιάζει με μια ξαδέρφη μου, την οποία δεν ξέρετε και πιθανώς να μη μάθετε
ποτέ.
Ο Λάνθιμος σε
βάζει σε ένα τριπάκι δεκάδων συμβολισμών για να δουλέψει το μυαλό σου.
Αποτυπώνει τη ζωή μας, με τον δικό του τρόπο, αλλά οσο και σοκαριστούν κάποιοι
θεατές, κι όμως…. Αυτοί είμαστε….
Είμαστε
αποκλεισμένοι στα διαμερίσματα μας, με τη θέληση μας. Μένουμε μέσα με διάφορες
δικαιολογίες, είτε φοβικές είτε υπερπροστατευτικές.
Στρεβλώνουμε το
νόημα των λέξεων και χάνουν το νόημα τους. Επίκαιρα είναι τα επεισόδια στο
Καραϊσκάκη. Η λέξη «καταδικάζω» εχει ξεφτιλιστεί τελείως. Καταδικάζω, ψεκάζω,
σκουπίζω τελειώνω και έκανα το χρεος μου ως πολιτικός, παράγοντας, οτιδήποτε.
Μια λέξη, χαίρετε και από ουσία τίποτα.
Ετσι λοιπόν οι
γονείς δίδαξαν τα παιδιά τους ότι το αιδοίο είναι το πληκτρολόγιο.
Μήπως αυτό δεν
κάνουμε να ξημεροβραδιαζόμαστε στο facebook και να
καβλαντίζουμε;
Σε μια σκηνή, σε
ένα οικογενειακό πρόβλημα, οι γονείς απλως κουνούσαν τα χείλη τους και έδειχνε
υπότιτλους. Ετσι δεν κάνουν οι γονείς σήμερα; Βουβη επικοινωνία. Για αυτό και
από τη δεκαετία του 90 και μετά ο ενας στους τρεις γάμους διαλύεται.
Το σεξ κατήντησε
μηχανικό. Κρεας μπαίνει κρέας βγαίνει. Μηδεν συναίσθημα, να περάσει η ωρα. Αυτά
άλλωστε είναι και τα όπλα του συστήματος για να κρατάει τον κόσμο στον υπνο.
Εξουσία, φοβία, πορνογραφία, βλακοθεάματα.
Τα παιδιά
πιθηκίζουν από την τηλεόραση, και παπαγαλίζουν διαλόγους μεγάλων στιγμών του
κινηματογράφου όπως το Ρόκι. Χορεύουν και διασκεδάζουν όπως στα τηλεμπουζούκια.
Αυτά βλέπουν, αυτά κάνουν.
Ακουν μουσική και
αυτοί που καθορίζουν τι φτάνει στα αυτιά μας, είναι ικανοί να πλέξουν, να
πλάσουν και να πλασάρουν μόδες προς άγραν άβουλων προβάτων-πελατών.
Στην οικογένεια
σήμερα δεν βλέπεις αγάπη, προσφορά, ανιδιοτέλεια. Κρύβουμε και κρυβόμαστε από
μικρά και μεγάλα μυστικά. Η διαφθορά όπως εν προκειμένω, η αιμομιξία, θεωρείται
από φυσιολογική μέχρι αναγκαίο κακό.
Ο Λάνθιμος δεν
αφήνει τίποτα όρθιο. Ωμα και υπόγεια, σκληρά και υποδόρια, με χιούμορ και
τραχύτητα παίρνει ένα σφουγγαρόπανο και μας το τρίβει στη μούρη για να μας
ξυπνήσει. Θίγει την πλύση εγκεφάλου από την τηλεόραση, μέχρι τη μουσική, μέχρι
τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Όταν ο Οργουελ
συνάντησε το «δογμα». Ετσι δεν έλεγαν το κίνημα από τη Δανία με την
«οικογενεική γιορτή» του Βιντεμπεργκ και τον Λαρς φον Τριερ;
Χωρίς φωτισμούς,
εφε, μουσικές και επεξεργασία. Ωμη ζωή, ωμη ταινία.
Η κινηματογράφηση
είναι γυμνή. Όπως γυμνή είναι η ζωη μας. Από συναισθήματα, από αγάπη, από
αλληλεγγύη. Η μπότα δεν μας πατάει στο λαιμό αλλά μας πείθει να γονατίσουμε και
να γαβγίζουμε σαν σκυλιά προσπαθώντας να διώξουμε μια τερατώδη γάτα που δεν
υπάρχει.
Ακόμα και όταν η
κοπέλα το έσκασε, ο πατέρας βγήκε για να την αναζητήσει χωρίς καν να φωνάξει το
όνομα της. Και μετά η ζωή συνεχίστηκε. Σαν να μη συνέβη τίποτα. Αυτοί είμαστε.
Παρτάκηδες και αδιάφοροι. Δεν παλεύουμε ούτε να βελτιώσουμε τους εαυτούς μας,
ούτε τις σχέσεις μας. Απλως πάμε παρακάτω.
Ότι σου έγραψα
δεν είναι δικό μου παραλήρημα, είναι σκηνές από την ταινία που αν τη δεις θα
καταλάβεις. Και γύρευε πόσα άλλα έχω ξεχάσει να αναφέρω ή δεν κατάλαβα.
Ισως το μόνο που
με ενόχλησε λίγο, είναι πως θα μπορούσε να εχει λιγότερο γυμνό και να μη
δείχνει εστω και σε προβολή βίντεο μια πεολειχία.
Αν άλλαζα τον
τίτλο της ταινίας θα ηταν «ο καθημερινός θάνατος των αστών».
Μια μεγάλη ταινία
από έναν σπουδαίο δημιουργό.
Οσο υπάρχουν
άνθρωποι…
Με άριστα το
δέκα: 8,5
